Turkije: Als de arbeiders hun stem laten horen

Van het nieuwe, en zeer actieve web blog Arbeidersstemmen adopteren we twee zeer recente artikelen over de situatie in Turkije. Zij zijn bedoeld als bijdrage tot de discussie over de imperialistische conflagratie rond Syrie en het perspectief van een antwoord van de arbeidersklasse op haar eigen klasseterrein:

– Erdogan speelt gevaarlijk spel (27 februari 2016) en

– Als de arbeiders hun stem laten horen (5 maart 2016)

We willen bovendien de aandacht van onze lezers vestigen op de volgende artikelen (in het Engels) over de opleving van arbeidersstrijd in Turkije in de loop van het voorjaar 2015:

– Harranite Strike in Turkey’s Metal Industry, door Pale Blue Jadal, en

– Auto struggles in Turkey: "We don’t want any unions. We have set up workers councils", op de website van de Internationalistische Communistische Tendens.

De arbeiders in de metaalsector (en die van Renault-Bursa) stonden ook toen in het epicentrum van deze strijd.

In de huidige situatie van wereldwijde crisis en om zich heen grijpende plaatselijke oorlogen, neemt Turkije een belangrijke plaats in. De spanningen binnen dit land zijn hoog opgelopen, zowel die binnen de kapitalistische klasse [1] als tussen kapitaal en arbeid. In dit artikel doen we verslag van recente arbeidersstrijd die zich in Turkije ontwikkelt tegen de gevolgen van de crisis. Arbeidersstrijd ondanks de repressie door de staat en pogingen om de arbeiders te verdelen.

In het voorjaar van 2015 begon een staking bij de Renault-fabriek in Bursa, die met succes werd uitgebreid naar andere bedrijven in de metaalsector. Uiteindelijk namen tienduizenden metaalarbeiders deel aan de strijd. In een poging om nieuwe stakingsbewegingen te voorkomen [de] kondigde Turkse regering een stijging van het minimumloon aan van meer dan 35%. Bij Renault Bursa zijn de arbeiders daarop opnieuw in beweging gekomen met de eis van een loonsverhoging van 35% voor … àlle arbeiders. Ze zetten hun eis kracht bij door overuren te weigeren en ze demonstreerden regelmatig tijdens de late ploeg. In een video gedateerd vrijdag 15 januari, zien we hoe de arbeiders van de ochtendploeg in groepen per afdeling op het fabrieksterrein demonstreren om stijging van de salarissen te eisen. Ze schreeuwen in de richting van de directiekantoren “Jullie moet betalen!”, “Allemaal samen!” en “Leve de eenheid van Renault arbeiders!”
Deze video is te zien op YouTube.

Op 20 januari zijn de arbeiders van Renault Bursa nog steeds in beweging. Omdat de arbeiders weigeren overuren te draaien is de productie met 600 voertuigen per dag gedaald. Daarbij zijn inbegrepen de aantallen die fabricagefouten vertonen; wat wijst op het gebruik van sabotage in de productie als strijdmiddel.

Met de economische schade zetten de arbeiders van Renault Bursa de directie onder druk. Van veel grotere betekenis is echter de politieke druk die uitgaat van hun strijd door een uitbreiding buiten de Renaultfabriek:
– De eis van loonverhoging voor alle arbeiders is zo gekozen dat arbeiders van alle beroepsgroepen en sectoren in beweging kunnen komen.
– De strijd bij Renault wordt buiten de vakbonden om georganiseerd door de arbeiders zelf. [2]
– De video van hun strijd gaat de hele wereld rond.

Elke arbeidersstrijd die binnen de muren van het bedrijf blijft is tot mislukken gedoemd. De kracht van de arbeidersklasse ligt in de solidariteit van de gehele klasse, tegen alle verdelingen, in haar manifestatie als een internationale klasse.

De Turkse staat heeft dat heel goed begrepen en heeft alles op alles gezet om de staking bij Renault Bursa te breken voordat deze voor de tweede keer over zou slaan naar andere bedrijven, en deze keer waarschijnlijk ook andere sectoren. Daarmee zou de macht van de staat ter discussie worden gesteld door de arbeidersklasse. Zoals gebruikelijk biedt de vakbeweging in zo’n geval haar hulp aan … nee, niet aan de arbeiders, maar aan de staat en het kapitaal. In dit geval trad meteen een internationale vakbeweging op, die niet echt blij [3] was met de wereldwijde verspreiding van de video met manifesterende arbeiders.

De internationale industriebond IndustriALL kwam tussenbeide in de strijd tussen arbeiders en Renault op basis van de wereldwijde kader overeenkomst die hij heeft gesloten met de Renault Group. In die overeenkomst belooft Renault plechtig zich te houden aan de vereisten van de ILO (International Labour Organization) zoals de vrijheid van (vak)vereniging en om te zorgen voor b.v. vakkundigheid, training, gezondheid, veiligheid en diversiteit van haar werknemersbestand. Allemaal zaken die gewoon in het belang zijn … van Renault zelf.

De Turkse vakbond die is aangesloten bij IndustriALL, ‘Birlesik Metal-Is’, kwam op 4 februari met het management van de Renault-vestiging in Bursa overeen om op 29 februari ‘vrije verkiezingen’ te organiseren onder de werknemers zodat de directie eindelijk een ‘redelijke onderhandelingspartner’ zou krijgen. Meteen werd ook de samenstelling en werkwijze van een Comité voor Sociale Dialoog overeengekomen tussen de bond en het management. Dit om uit te sluiten dat de arbeiders zelf uit hun midden in strijdende massavergaderingen zouden bepalen wie namens hen mochten onderhandelen en met welke eisen. Vanzelfsprekend met de mogelijkheid om onderhandelaars terug te roepen en nieuwe onderhandelaars te kiezen als ze zich niet aan hun mandaat zouden houden. Vrije verkiezingen die de vakbond wil verschillen van de verkiezing van politici die, eenmaal verkozen, geheel vrij zijn om de belangen van degene die [zij] vertegenwoordigen met voeten te treden (‘Vertreten’ zoals Rosa Luxemburg zei).

Aangezien Birlesik Metal-Is niet de eis van de arbeiders voor een algemene loonsverhoging van 35% onderschrijft, maar wel beweert de arbeiders bij Renault te vertegenwoordigen, was de kans groot dat de arbeiders zich bedrogen zouden voelen en het hele verkiezingscirkus zouden doorzien. Wat dat betreft kwam het goed uit dat het Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid de verkiezingen illegaal verklaarde. Renault gelaste de ‘vrije’ verkiezingen af en ontsloeg onmiddellijk 10 arbeiders, waaronder 2 woordvoerders. Woordvoerders van wie, van de vakbond of van de dagelijks manifesterende arbeiders, dat vermeldt het bericht niet. Het bericht is namelijk afkomstig van IndustriALL. Later zijn nog eens 60 arbeiders ontslagen en aan 100 andere arbeiders zijn strafmaatregelen opgelegd, waarschijnlijk vanwege protesten tegen de eerdere ontslagen of wegens pogingen de strijd voor 35% hoger loon voort te zetten. Vreedzame demonstraties van ontslagen arbeiders aan de poort worden rond 1 maart door de politie in elkaar geslagen. Arbeiders worden tot in hun woning door de politie lastig gevallen. Op 2 maart arresteert de politie 21 arbeiders bij het einde van de nachtdienst, dus waarschijnlijk bij soortgelijke demonstraties als op de video is te zien.

Uiteraard huichelen de vakbonden verontwaardiging en hopen ze dat de arbeiders onder druk van het politiegeweld en de ontslagen en strafmaatregelen hun strijd uit handen geven en overdragen aan de bonden. We zien dat internationale vakbeweging, de plaatselijke vakbond, de politie en het ministerie van arbeid elkaar perfect aanvullen. Vakbeweging en staat zijn niet elkaars tegenstanders, zij verdelen hun taken in de strijd tegen hun vijand, de arbeidersklasse. Uitbreiding van de arbeidersstrijd over heel Turkije zou niet alleen de Turkse deelname aan de oorlog in Syrië in gevaar brengen, maar het zou ook een voorbeeld ter navolging zijn voor de arbeiders in Iran, in Rusland, in Europa. Dat is waarvoor alle staten, inclusief de staten in oprichting, van de Koerdische tot Islamitische Staat, bang zijn, dat hun ‘eigen’ arbeiders in opstand komen tegen hun uitbuiters en onderdrukkers en zich verenigen met hun klassebroeders tot één solidaire internationale strijd.

Turkse en Koerdische arbeiders één strijd, zowel in Turkije als in de emigratie, samen met de ‘autochtone’ arbeiders! Alle arbeiders hebben dezelfde belangen en een wereld te winnen!

Web Blog "Arbeidersstemmen", 5 maart 2016.

Bron: Turkije: als de arbeiders hun stem laten horen