Presentatie van de boekuitgave: Boucharin – Ossinski – Radek – Smirnov - het tijdschrift KOMMUNIST – Moskou 1918

De linkse communisten tegen het staatskapitalisme

 

Met grote tevredenheid presenteren we de analyses en kritieken van de eerste uitdrukking van de internationale communistische linkerzijde in reactie op de teruggang van het revolutionaire proces in Rusland na de Oktoberrevolutie. Er is hier geen sprake van achteraf tentoon gespreide neerbuigendheid, want de politiek van de bolsjewistische partij wordt aan een radicale kritiek onderworpen door haar meest vastberaden protagonisten vanaf de eerste maanden van de revolutie.

Deze boekuitgave is in december 2011 verschenen bij de uitgeverij Smolny. Medewerkers van Controversen hebben er omvangrijke bijdragen aan geleverd. Een uittreksel uit het voorwoord van het werk (pdf-formaat) stellen we hier in een Engelse vertaling ter beschikking.

 

 

Van april tot juni 1918 verschijnen de vier uitgeven van het tijdschrift KOMMUNIST te Moskou. Het bevat de analyses en kritieken van de eerste linkse fractie binnen de bolsjewistische partij na de machtsovername in oktober 1917. Deze heeft zich in januari 1918 gevormd in oppositie tot de politiek van Lenin die een afzonderlijke “vrede” met Duitsland nastreefde (een verdrag zal op 3 maart 1918 te Brest-Litovsk worden ondertekend).

Deze fractie rond Boecharin, Ossinski, Radek en Smirnov verwerpt de politiek van “compromissen” die Lenin voorstaat want, zo denkt zij, een afzonderlijke vrede met Duitsland tekenen gaat tegen de ontwikkeling van de revolutie in andere landen in, omdat dit de asmogendheden in staat stelt hun krachten op het westelijke front te richten en er des te gemakkelijker de revolutionaire bewegingen uit te doven. Daarom zal Boecharin Lenin van “hoogverraad tegen de revolutie” beschuldigen. Deze vrees was des te meer gegrond omdat de bolsjewisten zich in artikel twee van het vredesverdrag ertoe verplichtten om in de landen van de asmogendheden geen revolutionaire propaganda meer te voeren. Dat zou niets minder betekenen dan af te zien van de uitbreiding van de revolutie! Toen Boecharin de strekking vernam van de concessies die in dit verdrag zouden worden gedaan, en Lenin’s bereidheid opmerkte om hulp van het Engelse en Franse imperialisme te accepteren, riep uit: “U maakt van de partij een mestvaalt!”

De ernstige kritieken en beschuldigingen aan het adres van de oriëntaties van de leidende kringen van de bolsjewistische partij ten spijt, heeft deze fractie over alle noodzakelijke politieke en materiële middelen kunnen beschikken om haar gezichtspunten te verdedigen, op organisatieniveau inclusief een eigen pers en afzonderlijke bijeenkomsten. Zo zal de beslissing om het verdrag van Brest-Litovsk te ondertekenen binnen de bolsjewistische partij in een totale vrijheid van mening en organisatie worden genomen.

Het is van bijzonder belang om de capaciteit van de laatste om met belangrijke meningsverschillen in haar midden te leven te benadrukken, op een moment waarop de huidige groepen van de Communistische Linkerzijde, die zich op deze erfenis beroepen, op dit vlak een totaal onvermogen aan de dag leggen. Terwijl de levensduur van deze groepen al drie tot vier keer langer is dan die van de bolsjewisten is geweest, is geen van hen erin geslaagd om op een verstandige wijze met een tendens of fractie in hun midden te leven. Erger nog, alle consequente debatten die hen hebben bewogen zijn systematisch geëindigd in als maar ernstiger afsplitsingen. Men zou hier de treffende formule van Bordiga in antwoord op Stalin kunnen parafraseren: “de geschiedenis van de fracties, dat is de geschiedenis van Lenin”, door te zeggen: “de geschiedenis van de huidige groepen van de Communistische Linkerzijde is de geschiedenis van de afwezigheid van fracties“. Met andere woorden, er zijn nog talrijke discussies nodig om schoonmaak te houden onder praktijken die uit een ander tijdperk zijn overgeërfd, opdat de groepen die zich op de erfenis van Lenin beroepen zich in staat kunnen stellen om in alle vrijheid te leven en te debatteren met een verscheidenheid aan tendenzen en fracties in hun midden. [1]

Het belang van deze publicatie bepaalt zich niet tot de lessen die men kan trekken over de verdediging van een intransigent internationalisme en voor het functioneren van een revolutionaire organisatie. Het omvat ook de blik die zij werpt op de politiek van de bolsjewisten. Deze kritische blik strekt zich over een hele reeks van cruciale vraagstukken uit met betrekking tot het wezen van een socialistische revolutie en de wijze waarop deze in de toenmalige moeilijke omstandigheden te laten leven. Zo opent zich een radicale kloof tussen de wil van de linkse communisten om de lessen van Marx uit de Commune van Parijs toe te passen – het in leven roepen van een half-staat op de ruïnes van de oude en op basis van de macht van de arbeidersraden – en de oriëntatie die Lenin verdedigde om een staatskapitalisme op te bouwen als voorkamer tot het socialisme.

De publicatie van deze originele documenten maakt het mogelijk om met nieuwe ogen te kijken naar bepaalde kloven die het huidige revolutionaire milieu doortrekken. Zo verschaffen het voorwoord en het nawoord belangrijk materiaal om de nabijheid van de standpunten van deze linkse fractie tot de analyses van de linkerzijdes in West-Europa voor en na de Oktoberrevolutie van 1917 op waarde te schatten en met name die van Rosa Luxemburg. [2] Zij stellen de lezer in staat om al deze debatten in de context van de revolutionaire golf en in die van de toestand van de toenmalige arbeidersbeweging te plaatsen. Zo wordt een begripskader voorgesteld om de rol van de externe en interne factoren die tot de ontaarding van deze revolutie hebben geleid, naar wij menen, beter te begrijpen. Ook wordt de grote helderheid onderstreept die deze linkse fractie heeft bereikt over de neergaande weg die de Russische revolutie insloeg, een helderheid die de communistische linkerzijde in West-Europa pas enkele jaren later zou bereiken.

Op basis van de vertaling van originele documenten van de meest cruciale momenten en de debatten die hen animeerden, in het bijzonder de documenten uit het eerste jaar na de machtsovername, en die met betrekking tot de opkomst van successievelijke linker fracties binnen de bolsjewistische partij, kan een meer correcte herwaardering van de sovjet-ervaring worden ondernomen. Dit is een van de taken die zich verscheidene medewerkers van Controversen hebben gesteld , en die de materie levert voor verdere uitgaven.

Om deze redenen, en om andere die in het boek worden uitgelegd, verwelkomen wij deze publicatie en bevelen we haar onze lezers warm aan.

 

C.Mcl, 21 januari 2012

Vertaling: Jac. Johanson, 6 februari 2012

 

Update: 21 juli 2012. Uittreksel voorwoord

 

Deze uitgave wordt tevens beknopt gepresenteerd op de website van Smolny.

De prijs bedraagt €20,- (ISBN : 978-2-9528276-3-8, 408 blz.)

Het boek is verkrijgbaar via Collectif d’édition Smolny - per cheque t.g.v. SMOLNY : 43, rue de Bayard, 31 000 TOULOUSE, FRANCE.